Kogo obejmuje ustawa?
Przyjęte rozwiązania dotyczą obywateli Ukrainy i ich małżonków, którzy w wyniku działań wojennych wjechali legalnie do Polski bezpośrednio z terytorium Ukrainy od 24 lutego 2022 r. i deklarują zamiar pozostania w Polsce.

Rozstrzygnięto również, że legalny jest pobyt dziecka urodzonego na terytorium Polski przez matkę będącą obywatelką Ukrainy, która opuściła terytorium tego państwa w związku z działaniami wojennymi i legalnie przebywa na terytorium Polski. 

Uregulowana została także sytuacja osób, które przyjechały do Polski wcześniej i przebywały w kraju legalnie w dniu, kiedy wojska rosyjskie zaatakowały Ukrainę. Polskie wizy wydane obywatelom Ukrainy, których ważność upływa po 24 lutego 2022 r., z mocy prawa są przedłużane do 31 grudnia 2022 r. W podobnej sytuacji znajdują się osoby, które przebywały w Polsce przed wojną na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy.

Legalny pobyt w Polsce

Wszyscy obywatele Ukrainy, których obejmują przepisy ustawy, mogą przebywać legalnie w Polsce przez 18 miesięcy, licząc od dnia 24 lutego 2022 r. Jedynym warunkiem jest rejestracja przybycia takiej osoby do Polski przez Straż Graniczną. Jeśli obywatel Ukrainy przybył już do Polski, ale nie został zarejestrowany, ma na to 60 dni od dnia wjazdu na terytorium RP.

Dodatkowo po upływie min. 9 miesięcy od dnia wjazdu do Polski będzie można się starać o udzielenie jednorazowego 3-letniego zezwolenia na pobyt.

PESEL

Aby skorzystać z praw i uzyskać dostęp do świadczeń i usług publicznych przewidzianych w ustawie wymagane jest uzyskanie numeru ewidencyjnego PESEL.

W Poznaniu PESEL nadawany jest w urzędzie miasta przy ul. Libelta 16/20.

Szczegółowe informacje na temat uzyskania nr PESEL znajdują się pod linkiem: https://www.poznan.pl/mim/info/news/jak-otrzymac-numer-pesel-poradnik-dla-obywateli-ukrainy,177929.html

Dostęp do rynku pracy

Ustawa wprowadza rozwiązania, które w znaczący sposób ułatwiają dostęp do rynku pracy poprzez zwolnienie z obowiązku uzyskiwania specjalnych zezwoleń na pracę poza koniecznością powiadomienia urzędu pracy. Ukraińcy będą również mieli możliwość uzyskania statusu osoby bezrobotnej lub poszukującej pracy.

Dodatkowo będzie możliwość podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej przez obywateli Ukrainy na takich samych warunkach, jak obywatele Polski.

Wsparcie materialne i świadczenia

W celu zapewnienia wsparcia materialnego rodzinom ukraińskim, ustawa przewiduje:

Prawo do bezpłatnych świadczeń rzeczowych, w tym m.in. świadczenia z pomocy społecznej, świadczenia rodzinne i wychowawcze, jednorazowe wsparcie w wysokości 300zł na osobę na cele bytowe.

Świadczenia dodatkowe, w tym: pomoc doraźna w POZ, pomoc doraźna na SOR, szpital, ratownictwo medyczne, porady nocnej i świątecznej pomocy.

Ustawa zakłada również, że każdy podmiot, a w szczególności osoba fizyczna, która zapewnia zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy będzie mogła uzyskać wsparcie finansowe w wysokości 40zł/dzień. Świadczenia będą wypłacane przez organ gminy za okres maksymalnie 60 dni, ale w uzasadnionych przypadkach może być on przedłużony.

Uwaga!

Wyjazd obywatela Ukrainy z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres powyżej 1 miesiąca pozbawia go uprawnień gwarantowanych specustawą.

Szczegółowe przepisy znajdują się w tekście ustawy:

https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2022/583